C. Knoef , Steensel, 19-06-2013,

"Begin jaren 70 vond ik in de bibliotheek het Jongens Radioboek, ik kan wel stellen dat mijn radiohobby daar mee begonnen is. Volkomen gefascineerd heb ik dit boek uitgelezen, en direct ben ik begonnen om, samen met een klasgenoot van de lagere school, een radio zelf te bouwen.

Het was nog gelukt ook, met hulp van onderdelen gevonden op de plaatselijke vuilstort, dat kon toen nog. Later heb ik de beide delen van de naoorlogse uitgave kunnen kopen op een van de NVHR ruilbeurzen."

Cornelis B-B, Amsterdam, 20-06-2013

"Als jongen knutselde ik wat met batterijen, electrische bellen, lampjes e.d. Toen kreeg ik van mijn opa een oude Philips "Broodtrommel"radio zonder de speaker. Die radio moest dus weer gaan spelen en ik zocht in de bip naar een radio boek. En ja, zo vond ik Het Jongens radioboek 1.

De "radio koorts"is daar na nooit meer over gegaan."

Verhaal uit het “Het Jongens Radio Boek”
van Leonard de Vries.

We gaan terug in de tijd naar 1904.

In 1904 werden schepen, die oceaanreizen maakten, van radio voorzien, o.a. de “Noordam” van de Holland-Amerikalijn. De marconisten kwamen bijna allen van de telegraafstations en namen hun afkortingen en  codewoorden met zich mee. De algemene oproep was CQ, een codewoord, dat zich als de meeste andere nog altijd heeft gehandhaafd. De draadloze uitrusting was toen natuurlijk nog zeer primitief. De marconist kreeg  een of ander hok tot zijn beschikking, waar een grote Ruhmkorffse klos, een vonkenbrug, enige cohaerers, een morsesleutel en schrijfapparaat en enkele accu’s stonden opgesteld.

Uit deze tijd stamt de naam “shack” die de radioamateurs voor hun rommel en radiokamer gebruiken. De draadloze bracht wel de nodige afwisseling op de saaie zeereizen. De marconist verschafte de passagiers de nodige sensaties door de boel te laten werken. Uit de zender spatten dan grote vonken. Het oorverdovende geknetter en de lucht van verbrande zuurstof (ozon) trokken drommen nieuwsgierigen.

Soms werden berichten ter verzending aangeboden, maar het grootste deel van de dag luierde de marconist, er viel toch niets te doen. Voorschriften waren er nog niet in die tijd. Elke schooljongen die een oude  Ruhmkorffse klos op de kop kon tikken, prutste een zender in elkaar, fantaseerde noodberichten, luisterde officiële berichten af en veroorzaakte in de ether een geweldige warboel. Zond een schip onder deze  omstandigheden noodseinen uit, dan werden ze volkomen gestoord, terwijl de marconisten ook wel eens niet op hun post waren.

Soms kwam het zelfs voor dat marconisten draadloze schaakwedstrijden met elkaar speelden, hele dagen met elkaar in verbinding blijvend, waarbij het officiële verkeer op schandelijke wijze veronachtzaamd werd.  Tussen marconisten van verschillende landen bestond vaak gloeiende haat, die tot uitdrukking kwam in de scheldwoorden die ze aan hun mededelingen vooraf deden gaan. Ook bestond er de gewoonte om een uurtje te  gaan storen. Als een concurrerende maatschappij bezig was, legde de marconist een boek op de seinsleutel, waardoor de zender onafgebroken een alles storend geluid uitzond.

Over het noodsein was men het ook nog niet eens, meestal seinde men CQD (CQ Distress = noodoproep), de Duitsers gebruikten SOE en tenslotte werd in 1908 internationaal SOS afgesproken, hoewel velen het CQD bleven gebruiken. SOS is een makkelijk te onderscheiden teken (…- - -…) en is nog hèt sein als een schip in gevaar verkeert. De verklaring dat SOS een afkorting is van “ Save Our Ship” of “ Save Our Souls” of “ Send  Our Succour” (redt ons schip) zijn volkomen uit de lucht gegrepen. Toch heerste er nog grote wanorde in het radioverkeer, totdat een ontzettende scheepsramp aller ogen opende.

Op 11 Mei 1911 liep te Belfast het grootste en mooiste passagiersschip dat ooit gebouwd was, de “ Titanic”, van stapel. Het jaar daarop vertrok het schip, dat om zijn moderne veiligheidsmaatregelen het onzinkbare schip genoemd werd, met ongeveer 2200 opvarenden voor zijn eerste reis naar New York. Er heerste een ongekende luxe aan boord, er waren een zwembad, een palmentuin, en tennisbaan en een restaurant, maar in de  reddingsboten was slechts plaats voor de helft van de opvarenden.

Op Zondag 14 April kwam het schip in de zone van de ijsbergen. Het voer echter met grote snelheid verder om in een recordtijd in New York te arriveren. Om 23:40 botste het schip tegen een ijsberg. Onmiddellijk werden  de waterdichte deuren gesloten en de passagiers, die een lichte schok hadden gevoeld, gingen voort met hun vermaak. Uiterlijk was alles in orde, maar onder water was de scheepswand over een lengte van 100 meter opengereten en het water stroomde met zo’n kracht naar binnen dat de pompen het niet konden bijhouden. Toch maakte men zich niet dadelijk ongerust, de zee was spiegelglad en het schip was immers onzinkbaar. Spoedig zond de marconist Philips het CQD uit (zoals je ziet geen SOS ) met een opgave van de positie van het schip.

Verscheidene schepen, die echter tamelijk ver verwijderd waren, hoorden de noodkreten van het zinkende schip en spoeden zich er heen. Eén schip was slechts vijftien mijlen verwijderd, het was de  “Californian”. Het had  maar één marconist aanboord, die vijftien minuten voor het seinen van de “Titanic” zijn dienst beëindigde en ging slapen, waarop hij het volste recht had. Zodoende hoorde de marconist van de “California”, die anders  ongetwijfeld de grootste scheepsramp aller tijden had kunnen voorkomen, het noodsein niet.

Er was ruimschoots tijd in de reddingsboten te gaan, maar de passagiers wilden het veilige, warme schip niet verlaten. Toen zonk de voorsteven steeds dieper en was het vrijwel onmogelijk de boten te strijken. Het licht  ging uit en het schip stak rechtop uit het water. Daarop zonk ‘t weg in de diepte, voordat de andere schepen het hadden kunnen bereiken. Dit geschiedde om 02:20 uur ‘s nachts en honderden mannen, vrouwen en kinderen, met reddingsgordels om, streden de doodsstrijd in het ijskoude water en mijlen ver was het helse geschreeuw van deze gedoemden te horen.

Anderhalf uur later bereikte het eerste schip de plaats, waar de “Titanic” gezonken was. Er viel geen spoor meer van te bekennen, maar op het water dreven de honderden lijken van de passagiers en bemanning, doodgevroren door de hevige koude. Slechts 712 van de 2200 opvarenden hebben de ramp overleefd. Vrijwel de gehele bemanning, inclusief de kapitein en marconist Philips, heeft tot het laatst op haar post gestaan. Ook  de zender bleef in werking. De wereld had een les gehad en beijverde zich door allerlei maatregelen en voorschriften de veiligheid op zee op radiogebied te verzekeren.