Hoofdstuk I

En zo zien jullie, jongelui, tot welke grootse resultaten de samenwerking tussen geleerden van verschillende takken der wetenschap heeft geleid. Doordrongen van de waarheid van het aloude spreekwoord ‘Eendracht maakt macht’ hebben natuur-, wis- en scheikundigen de handen ineengeslagen; hun gemeenschappelijke arbeid heeft hen verder gebracht dan het werk van elk afzonderlijk ooit had gekund en tal van belangrijke uitvindingen en ontdekkingen zijn daarvan het gevolg geweest. En wat voor de wetenschap geldt, is zelfs van toepassing op de gehele maatschappij: onderling begrip en samenwerking zijn even onmisbare factoren voor het verkrijgen van goede resultaten als persoonlijk inzicht en doorzettingsvermogen. Pas wanneer je dat inziet, maak je een goede kans te slagen in het leven, pas dan ligt de weg naar het door ieder zo fel begeerde succes en levensgeluk voor je open en daarom druk ik jullie, jonge mensen, op het hart: onthoudt van deze les desnoods slechts één woord, maar vergeet dàt dan ook nooit, dit ene: Samenwerking!

Toen de natuurkundeleraar, mijnheer Verburg, was uitgesproken, klonk de bel, waarop de klas zich naar het nattehislokaal begaf. Eigenlijk was het jammer, dat op natuurkunde juist de eveneens zo interessante nattehis volgde, want dat belette je na de les van Verburg nog eens over diens belangwekkende vertogen na te mijmeren. Mijnheer Verburg was uitermate populair, omdat zijn natuurkundelessen je deden vergeten, dat je op school was. Altijd zat hij vol met sterke verhalen over beroemde geleerden, ontdekkers en uitvinders en toch stampte hij er, zonder dat je dat bepaald merkte, de noodzakelijke kennis van het H.B.S.-programma muurvast in. Alles maakte hij je aanschouwelijk en als hij het bij electriciteit over atoomkernen of electronen had, dan zag je die gewoonweg voor je, ook al was dat volgens het natuurkundeboek volslagen onmogelijk.

Vaak ging hij ver buiten zijn boekje en praatte hij over dingen, waarvoor iedere rechtgeaarde H.B.S.-er zich interesseert, maar waarover hij zelden hoort spreken. En wanneer Verburg eenmaal op zijn praatstoel zat, dan ging een wereld vol van ongekende mogelijkheden voor je open: het Rijk der Wetenschap! Als in een wonderlijke droom leidde hij je dan door de grote laboratoria, waar in witte jassen gehulde ‘mannen van de wetenschap’, gebogen over reageerbuizen en microscopen en omringd door blinkende apparaten en geheimzinnige electrische toestellen, zich in stilte wijdden aan de vervulling van hun grootse taak: door te dringen in de geheimen van leven en natuur en daarmee de mensheid te dienen.